Millî Eğitim Bakanlığı tarafından Ortaöğretim Biyoloji Dersi Öğretim Programı taslağına (2024) ilişkin görüş ve öneriler
• Anayasada belirtilen laiklik ilkesine uygun bir şekilde, biyoloji dersinin öğretim felsefesinin
“bilinemezci veya yaratılışçı” bir şekilde tanımlanması yerine, bilimsel bakışı merkezde
tutan bir metin hazırlanmış olmasının önemli olduğunu düşünüyoruz.
• Biyoloji alanında, dünya çapında kabul edilen bilimsel özü yansıtan, sorgulama becerisini
geliştiren öğretim felsefesini kıymetli buluyor, mevcut öğretim programının bu yönündeki
eksiklikleri doğrultusunda ciddi ölçüde geliştirilme ihtiyacı olduğunu tespit ediyoruz.
• Canlı ve cansız çevrenin bütünsel şekilde araştırıldığı biyoloji alan bilgisinin kendi iç
örgüsüne uygun şekilde evrimsel bir perspektifle ve değişen doğa algısının öğrencilere
kazandırılacağı şekilde yapılandırılmasını, öğretim programının başarısı açısından gerekli
görüyoruz.
• Bilimsel özün ve evrimsel perspektifin öğrenim döneminin her aşamasında ve zihinsel
gelişim seviyesine uygun bir içerikle programlar içerisinde yer alması gerektiğini
düşünüyoruz. Bu bağlamda önceki öğretim programlarında bakanlığınız tarafından tercih
edilmiş olan sarmal metodun en doğru yaklaşım olduğunu düşünüyoruz.
• Güncel bilimsel bilgiyi içselleştirmiş bir genç nesil yetişmesine olanak sağlama gerektiğinin
altını çizmek ve çağın bilgiye ulaşım olanakları düşünüldüğünde Millî Eğitim Bakanlığı’nın
bunun gerisinde kalmasının toplumda ve bilim insanları arasında bakanlık ile ilgili olarak
bir ciddiyet ve güven sorunu yaratacağını vurgulamak istiyoruz.
• Öğrenmenin sosyal bir süreç olduğunu gözeterek özellikle evrim karşıtlığı ve bilimin yanlış
kavranmasında okul dışı çevrenin çok büyük rol oynadığını görüyor ve bu negatif etkinin
kırılması için öğretim programının bilimsel bir içerik ile güçlendirilmesinin Millî Eğitim
Bakanlığı’nın temel sorumluluğu olduğunu hatırlatmak istiyoruz.
Bu doğrultuda, yapmış olduğumuz hızlı bir değerlendirme sonucunda, öğretim programına
aşağıdaki spesifik konularda eklemeler yapılmasının, yukarıda değindiğimiz eksiklikleri bir ölçüde
gidermeye yardımcı olacağını düşünüyor, değerlendirme için yeteri kadar uzun bir zaman
tanınması halinde, öğretim programının yukarıda değindiğimiz eksende geliştirilmesi için daha
yüksek seviye ve kalitede bir katkıda bulunabileceğimizi de taahhüt ediyoruz.
9. sınıfta “canlı çeşitliliği” konusu işlenirken
1) Dünyanın yaklaşık 4,5 milyar yaşında olduğu,
2) Tek hücreli canlıların o dönemin okyanuslarındaki ilk izlerinin yaklaşık 3,5 milyar yıl öncesine
dayandığı,
3) Karadaki yaşamın 420 milyon yıl önce görülmeye başlandığı ve bugün bildiğimiz bitki ve
hayvan soyların bu süreç içerisinde milyonlarca yıl içerisinde ortaya çıkmaya başladığını,
4) Canlı türlerinin çoğunlukla milyonlarca yıl içinde evrildikleri ve bu nedenle de nesli tükenen
türlerin kolayca yerlerinin doldurulamadığı,
konularında bilgiler eklenmelidir.
Ek olarak,
5) Biyoloji disiplininde dönüm noktası olarak kabul edilen bilimsel araştırma ve buluşlarla ilgili
örnekler kısmına evrim teorisi eklenmelidir.
12. sınıfta “adaptasyon” konusu işlenirken,
1) Her popülasyonda bulunan ve mutasyon kaynaklı oluşan çeşitlilik üzerinde doğal seçilimin
gerçekleştiği,
2) Adaptasyonların bu seçilim süreci sonucunda ortaya çıktığı,
3) Adaptasyonların ortama bağlı olduğu, belli bir ortamda faydalı olan bir özelliğin başka bir
ortamda zararlı olabileceği,
bilgileri eklenmelidir.
